Akwarium Gdyńskie

Kostera rogata

Rząd: Tetraodontiformes (rozdymkokształtne)

Rodzina: Ostraciidae (kosterowate)

Lactoria cornuta

Rząd rozdymkokształtnych obejmuje także takie rodziny jak: Tetraodontidae (rozdymkowate), Diodontidae (najeżkowate), Balistidae (rogatnicowate), Monacanthidae (jednorożkowate) oraz Molidae (samogłowowate).

Podczas gdy rozdymkokształtne wykorzystują wiele różnych mechanizmów obronnych, kosterowate charakteryzują się pancerzem złożonym z wielokątnych płytek kostnych , który nadaje im charakterystyczny pudełkowaty kształt. Ze względu na swoją sztywność utrudnia on rybom szybki ruch, jednak ochrania je przed drapieżnikami.

Kostera rogata występuje w pobliżu raf koralowych Indo-Pacyfiku, od Afryki Południowej przez Indonezję, Wysp Markizy do południowej Japonii. Spotkamy ją na głębokości od 1 do 100 metrów. Ryba ta dożywa kilkunastu lat i osiąga długość 40 cm, chociaż może dorastać nawet do 50 cm. Jej pokarm stanowią bezkręgowce denne. Osobniki dorosłe są samotnikami, podczas gdy młodociane tworzą małe grupy. Ma ciało w kolorze żółtym lub oliwkowym pokryte turkusowymi plamkami. Płetwa ogonowa rośnie przez całe życie, osiągając niekiedy nawet 2/3 długości ciała kostery, jednak nie stanowi ona funkcji napędowej, a raczej steru.

Poprzez ruch płetw piersiowych i odbytowych ryby te tworzą wiry wokół ciała, co skutkuje specyficznym samokorygującym ruchem pływackim.

Cechą charakterystyczną kostery są cztery rogi. Dwa wyrastają z głowy i skierowane są do przodu, zaś pozostałe dwa wyrastają w pobliżu płetwy odbytowej i skierowane są do tyłu. Przypuszczalnie rogi kostery są dodatkowym mechanizmem obronnym zniechęcającym drapieżniki do połknięcia jej. Potwierdzać może to fakt, iż złamane rogi mają zdolność regeneracji, odrastają w ciągu kilku miesięcy. Dodatkowo, gdy ryba jest zraniona lub poczuje się zagrożona wydziela do otaczającej wody toksynę (ostrakitoksynę) odstraszającą drapieżniki. W przypadku, gdy zwierzęta znajdują się na ograniczonej przestrzeni jest ona dla nich śmiertelna, również dla kostery.

2019-10-10
Żółw jaszczurowaty

Rząd: Testudines (żółwie)
Podrząd: Cryptodira (żółwie skrytoszyjne)
Rodzina: Chelydridae (skorpuchowate)

Chelydra serpentina

Ten słodkowodny żółw występuje naturalnie w Ameryce Północnej, od południowej Kanady poprzez środkowe i wschodnie tereny Stanów Zjednoczonych, z granicą w postaci Gór Skalistych, aż do Ameryki Środkowej. Został on introdukowany w Arizonie, Kalifornii, Newadzie i Oregonie, jak również w Chinach, na Tajwanie i na japońskiej wyspie Honsiu. Zasiedla płytkie stawy lub strumienie. Prowadzi półwodny tryb życia. Nie jest dobrym pływakiem, dlatego zazwyczaj zagrzebuje się w mule i nieruchomo czatuje na zdobycz. Zdarza się jednak, że w poszukiwaniu jedzenia wychodzi na ląd. Jest drapieżnikiem, jednak nie gardzi pokarmem roślinnym. Żywi się bezkręgowcami, małymi kręgowcami, takimi jak ryby, żaby, gady, ptaki i ssaki oraz padliną. Poluje na wszystko co może połknąć, a większe zwierzęta chwyta szczękami i rozrywa na małe kawałki ostrymi pazurami przednich łap. Sam stanowi pokarm dla kojotów, baribali oraz aligatorów. Dorasta on do długości od 80 do 100 cm, przy czym długość karapaksu ma zaledwie około 40 cm. Zwykle waży on od 4,5 do 16 kg, chociaż najcięższy złapany dziki okaz ważył 34 kg. Długość jego życia na wolności jest słabo poznana. Sugerowano, że w naturze żyje on znacznie krócej niż w niewoli, jednak dane z Kanady sugerują, że jego maksymalny wiek to ponad 100 lat. W hodowli natomiast może dożyć 60 lat. Wyróżnia się on na tle innych żółwi, ponieważ w przypadku zagrożenia nie chowa się do pancerza i nie podejmuje prób ucieczki, tylko atakuje używając do walki ostrych szczęk. Żółw zawdzięcza swoją nazwę długiemu ogonowi, który stanowi do 2/3 długości karapaksu, pokrytemu na grzbietowej krawędzi spłaszczonym grzebieniem powstałym z rogowych płytek (podobnie jak u krokodyli). Jego stosunkowo mały karapaks ma barwę od oliwkowej do brązowej i nie przykrywa w pełni szyi, nóg i ogona, o tej samej barwie lub szarych. Szyja wydaje się być krótka, ale wydłuża się znacznie przy ataku, jest on w stanie sięgnąć aż do swojego ogona. Zwierzę to rozmnaża się w wodzie.

Po zapłodnieniu samica wychodzi na ląd wygrzebuje jamy i tam składa od 25 nawet do 80 jaj, które zagrzebuje ziemią i liśćmi. Z górnych pokładów jaj, gdzie jest cieplej, wylęgają się samice, zaś z dolnych samce.

Młode tuż po wylęgu są czarne i mają długie cienkie ogony. W chłodniejszych rejonach młode zimują w gnieździe. Jest to gatunek odporny na zimno, niekiedy zimą nie zapada w hibernację, tylko pozostaje aktywny pod lodem. Może nie oddychać przez kilka miesięcy, wówczas przechodzi na szlaki beztlenowe, spalając cukry i tłuszcze. Młode osobniki są wykorzystywane w celach konsumpcyjnych do przygotowania zupy z żółwia. Osobniki dojrzałe w przypadku zagrożenia wydzielają zapach piżma, co psuje walory smakowe.

Żółw jaszczurowaty w Polsce

Jest to nieinwazyjny gatunek obcy, w Polsce nie ma rozradzającej się populacji. Ze względu na duże rozmiary, które osiąga jest wypuszczany na wolność przez wcześniejszych właścicieli. W 2006 roku w Gdyni znaleziono go w oczku wodnym na terenie prywatnej posesji. Początkowo jej właścicielka próbowała się zająć żółwiem, jednak jego drapieżność i agresywność była nie do pokonania. Żółw znalazł azyl w Akwarium Gdyńskim, w którym przebywa do dziś i cieszy swym wyglądem zwiedzających. Drugi okaz przez kilka lat był obserwowany w stawie na terenie parku w Kutnie. W 2016 roku został odłowiony i przekazany do Ogrodu Zoologicznego w Zamościu.

2019-10-10
Dni Otwarte Centrum Edukacji 2019

Badanie morza to bardzo interdyscyplinarna nauka. Dary oceanu dają też ogromne możliwości do uczenia najróżniejszych dyscyplin. Możemy uczyć nie tylko biologii, ale też matematyki, chemii, fizyki, plastyki, czy też WOSu. Postanowiliśmy to Wam pokazać podczas tegorocznej edycji Dni Otwartych centrum Edukacji!
A co to w ogóle są te Dni Otwarte? To dwudniowe wydarzenie, które organizujemy zawsze w październiku, w okolicach Dnia Edukacji Narodowej. Otwieramy wtedy wszystkie nasze sale zajęciowe i pokazujemy jak wygląda u nas edukacja morska. A jest się czym pochwalić! Mamy do dyspozycji 3 sale laboratoryjne, pracownię wody, salę kinową i specjalnie przygotowaną salę dla maluszków. W zgranej grupie 8 edukatorek prowadzimy zajęcia, w których udział bierze każdego roku około 40 tysięcy dzieciaków!
Wstęp do wszystkich sal zajęciowych jest podczas tego wydarzenia bezpłatny, a udział może wziąć każdy. I każdy się dobrze bawi! Niezależnie od wieku i wykształcenia.
Nie wierzycie? Sprawdźcie już w najbliższy weekend! Zapraszamy w godzinach 11:00-15:00.

2019-10-07
Projekt Save the Sea

W lipcu 2019 Akwarium Gdyńskie MIR-PIB oraz Fundacja Rozwoju Akwarium Gdyńskiego rozpoczęła współpracę z Amber Girl w ramach projektu Save the Sea. Celem naszej współpracy jest zebranie funduszy na zakup urządzenia Seabin służącego do oczyszczania wód Mariny Gdynia z odpadów stałych, głównie plastiku, oraz zanieczyszczeń powierzchniowych. Po zakupieniu i zainstalowaniu urządzenia, Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskiego wprowadzi do oferty praktyczne zajęcia edukacyjne na temat zanieczyszczenia oceanu plastikiem. Jednym z elementów zajęć będzie wyjście w teren w celu opróżnienia urządzenia Seabin oraz zbadania jakie śmieci i w jakiej ilości zostały zebrane przez urządzenie. Ponadto śmieci usuwane z Mariny Gdynia będą na bieżąco ważone, a informacja na temat ile kilogramów śmieci zostało wyciągniętych dzięki temu projektowi będzie dostępna na stronie internetowej Akwarium Gdyńskiego MIR-PIB oraz w postach publikowanych w mediach społecznościowych.

Zbiórka funduszy na nasz projekt odbywa poprzez sprzedaż srebrnej bransoletki Save the Sea zaprojektowanej i sprzedawanej przez Amber Girl. Bransoletka jest wykonana z wysokiej, jakości srebra o próbie 925 i sznurka rPET produkowanego z przetworzonych plastikowych butelek oraz innych post konsumenckich i przemysłowych odpadów PET. Główny element srebrny bransoletki nawiązuje do herbu Gdyni i ma za zadanie jednoczyć wszystkich zainteresowanych losami Bałtyku. Oprócz wsparcia finansowego dla zakupu urządzenia Seabin, bransoletka ma także charakter edukacyjny. Tworząc rozpoznawalny symbol odpowiedzialności społecznej możemy przyczyniać się do rozwoju świadomości ekologicznej nie tylko w grupie docelowej, ale także poza nią. Sama bransoletka, jak i opakowanie (szklanka buteleczka wypełniona bursztynem, drewniane wiórki, tekturowe pudełko i ekologiczne koperty ochronne), są spójne z ideą projektu. Sprzedaż bransoletki będzie prowadzona poprzez stronę Amber Girl. Cały dochód ze sprzedaży będzie przekazany Fundacji Rozwoju Akwarium Gdyńskiego na zakup urządzenia Seabin.

Podsumowanie projektu

30 lipca 2021 Fundacja Rozwoju Akwarium Gdyńskiego (FRAG), Save the Sea oraz Gdynia Sport dokonały oficjalnego przekazania urządzenia Seabin do Mariny Gdynia. Tym samym symbolicznie zakończono ponad dwuletni projekt, którego celem było wsparcie ochrony wód Bałtyku.

Pomysłodawczynią projektu była Pani Ewa Gajewska, zaangażowana gdynianka, która jako Amber Girl, zaprojektowała bransoletkę Seave the Sea, z myślą o przekazaniu całego zysku z jej sprzedaży na cele pro-środowiskowe. Sama biżuteria jest wykonana z wysokiej jakości srebra (próba 925) oraz sznurka rPET produkowanego z przetworzonych plastikowych butelek oraz innych post konsumenckich i przemysłowych odpadów PET, co sprawia, że już na etapie sprzedaży projekt ma charakter ekologiczny. Główny, srebrny element bransoletki nawiązuje do herbu Gdyni i ma w swojej symbolice jednoczyć wszystkich zainteresowanych losami Bałtyku. Wiosną 2019 roku, poszukując beneficjenta do swojego projektu oraz wsparcia merytorycznego w realizacji projektu na rzecz ochrony Morza Bałtyckiego, Pani Ewa trafiła do Akwarium Gdyńskiego oraz FRAG. Tak zrodził się pomysł zakupu urządzenia Seabin, służącego do oczyszczania wód portów jachtowych z odpadów stałych, głównie plastiku, oraz zanieczyszczeń powierzchniowych. W lipcu 2019 roku FRAG rozpoczął oficjalną współpracę z Panią Ewą Gajewska w ramach projektu Save the Sea, a dokładnie dwa lata temu – 3 sierpnia 2019 ruszyła sprzedaż bransoletek.

Cały koszt przedsięwzięcia został sfinansowany wyłącznie z funduszy uzyskanych ze sprzedaży bransoletek. Większość osób zainteresowanych projektem zakupiła bransoletki przez stronę projektu (https://savethesea.pl.), jednak jeszcze przed pandemią goście Akwarium Gdyńskiego mieli okazję zakupić je na miejscu podczas wydarzeń specjalnych np. Dni Otwarte Centrum Edukacji czy Tydzień Rekina. Inicjatywę wsparły też większe instytucje takie jak centrum edukacji Hydropolis we Wrocławiu, oraz Informacja Turystyczna w Gdyni, które zakupiły bransoletki w większych ilościach i pomagały szerzyć ideę czystego Bałtyku, dystrybuując bransoletki przez swoje kanały sprzedażowe. Dzięki zaangażowaniu wielu osób i instytucji udało się zatem zrealizować równoległy cel projektu Save the Sea, jakim było stworzenie społeczności ludzi, którym los naszego wyjątkowego morza nie jest obojętny. Dziś, nie tylko w Gdyni, ale w całej Polsce i na świecie niemal 500 osób nosi bransoletki Save the Sea i dzięki nim łączy się z nami i naszymi marzeniami o czystym i zdrowym Bałtyku.

Sprzedaż bransoletek w ramach tej edycji projektu Save the sea zakończyła się oficjalnie z dniem 6 czerwca 2021, a 30 lipca urządzenie Seabin zostało przekazane przez Panią Ewą do FRAG i dalej do Mariny Gdynia. W ciągu ostatnich dwóch lat projekt wielokrotnie przyciągał uwagę mediów, w tym Radia Gdańsk, TVP Gdańsk, Dziennika Bałtyckiego. Informacja o tym lokalnym przedsięwzięciu trafiła również na stronę internetową Maritime Forum koordynowanego przez Komisję Europejską. Na początku lipca Pani Ewa wraz z Panią Dominiką Wojcieszek, Kierowniczki Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskiego miały także okazję zaprezentować projekt na międzynarodowej konferencji edukatorów morskich NMEA, tym samym podkreślając międzynarodowy charakter całego przedsięwzięcia.

2019-09-30
Dzień Chłopaka

W poniedziałek 30 września będziemy świętować Dzień Chłopaka!

Z tej okazji po godzinie 15-stej wstęp bezpłatny będzie obowiązywał wszystkich mężczyzn, niezależnie od wieku! Zapraszamy do odwiedzin i przy okazji życzymy wspaniałego poniedziałku! Promocja dotyczy tylko biletów zakupionych stacjonarnie, w kasie Akwarium.

2019-09-30
Konkurs plastyczny
Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskiego zaprasza do udziału w konkursie plastycznym: ,,CITES, czyli czego nie zabierać jako pamiątki z wakacji”. Konwencja Waszyngtońska (CITES) chroni faunę i florę Ziemi przed nadmiernym eksploatowaniem jej przez człowieka. Reguluje handel międzynarodowy zarówno organizmów objętych jej zapisami, jak i wyrobów, które mogą powstać przy ich użyciu.

Akwarium Gdyńskie chce szerzyć świadomość istnienia konwencji i pomagać w kształtowaniu odpowiedzialnych postaw konsumenckich podczas wakacji. Z tego powodu ogłaszamy konkurs na przygotowanie pracy plastycznej w postaci kolażu, na którym w kreatywny sposób zostanie zaprezentowany gatunek objęty zapisami Konwencji Waszyngtońskiej. Konkurs skierowany jest do wszystkich klas szkół podstawowych. Zgłoszenia przyjmowane będą jako grupowe, każda klasa może zgłosić tylko jedną pracę w formacie A1. Na etapie zgłoszenia pracy wymagane będzie jej przedstawienie w postaci czytelnych fotografii, które pozwolą na ocenę pracy. Jeżeli praca zostanie wybrana jako zwycięska, klasa zobowiązuje się do wysłania pracy do siedziby Akwarium Gdyńskiego. Praca może być wykonana dowolną techniką plastyczną, jednocześnie musi ona umożliwiać ewentualne wysłanie pracy. Konkurs plastyczny dla szkół podstawowych przeprowadzony zostanie w dniach od 9 września 2019 roku do 9 listopada 2019 roku.

Nagrodą dla zwycięskich klas będzie darmowe uczestnictwo w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskiego oraz darmowe zwiedzanie ekspozycji z edukatorem.

Kryteria oceny:
1. a) poziom artystyczny prac,
2. b) jakość wykonania,
3. c) oryginalność pracy,
4. d) stopień trudności wykonania,
5. e) zgodność pracy z zadaną tematyką.
Dokładny regulamin konkursu plastycznego oraz formularz zgłoszeniowy.

W razie pytań prosimy o kontakt z osobami:

dr Paulina Mozolewska

mail: pjedrak@mir.gdynia.pl

tel. +48 58 732 66 32

mgr Agata Skomar

mail: askomar@mir.gdynia.pl

tel. +48 587 326 607
2019-09-20