Rząd: Perciformes (okoniokształtne)
Rodzina: Serranidae (strzępielowate)

Pseudanthias squamipinnis

Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony w Oceanie Indyjskim, w tym w Morzu Czerwonym, jak również w zachodniej części Oceanu Spokojnego od środkowej Japonii na północy, do Wyspy Niue na wschodzie i Nowej Południowej Walii w Australii na południu. Występuje wokół odsłoniętych koralowców, na rafach i stromych zboczach do głębokości 40 metrów. Jego główny pokarm są zooplankton i glony. Występuje wyraźna różnica w rozmiarze samców i samic, samce dorastają do 15 cm długości, zaś samice są o połowę mniejsze. Dymorfizm płciowy widoczny jest również w ubarwieniu. Samice mają kolor pomarańczowy z charakterystyczną fioletową smugą rozciągającą się od oka do podstawy płetwy piersiowej. Samce natomiast są fioletowo-różowe z różową lub pomarańczową smugą pod okiem, czerwoną łatą na płetwie piersiowej i jasnymi plamami na niebieskiej płetwie odbytowej. Ponad to mają wydłużony trzeci promień płetwy grzbietowej oraz wydłużone brzegi ogona. Samce tworzą haremy składające się maksymalnie z 10 samic. Jest to ryba terytorialna i ma tendencję do przebywania w odległości około 20 m od swojej domowej skały lub koralowca. Porusza się w charakterystyczny, powolny sposób.

Zmiana płci u papużaka

Antias wrakówka jest protygonicznym hermafrodytą. Oznacza to, że wszystkie nowo narodzone osobniki są samicami, ponieważ gamety żeńskie dojrzewają szybciej niż męskie. W trakcie dojrzewania, najsilniejsza i największa z samic zmieni płeć i będzie samcem. W przypadku, gdy samiec straci życie, w ciągu kilku dni największa spośród samic rozpoczyna swoją przemianę. Pierwszą oznaką rozpoczęcia procesu jest pojawienie się ciemnej plamki na płetwie brzusznej samicy. Z czasem nabiera ona intensywności i rozlewa się na całą płetwę. W tym samym czasie ciemny barwnik pojawia się na płetwie grzbietowej oraz ogonowej. Na płetwach piersiowych powstają ciemne linie, które z czasem stają się cieńsze i zlewają się tworząc charakterystyczną plamkę na górnej części płetwy piersiowej. Po kilku tygodniach samiec jest już w pełni wybarwiony. Od razu rozpoczyna on próby rozrodu. Literatura podaje, iż pełna przemiana może trwać od 2 do 4 tygodni w przypadku śmierci samca, bądź też od 170 do 280 dni w grupie wyłącznie żeńskiej.

Rząd: Characiformes (kąsaczokształtne)
Rodzina: Serrasalmidae (piraniowate)

Colossoma macropomum

Jest to gatunek endemiczny (występujący wyłącznie w pewnym regionie) dorzecza Amazonki i Orinoko, który preferuje zarośnięte rzeki. Paku to jedna z większych ryb w Ameryce Południowej, większa od niej jest jedynie arapaima olbrzymia. Dorasta ona do długości 1,1 metra i osiąga wagę 44 kg. Długość jej życia wynosi około 40 lat, niektóre osobniki dożywały 65 lat. Jej ciało ma kształt podobny do piranii czerwonej, a osobniki młode są czasami mylone z tymi znanymi, mięsożernymi rybami. W przeciwieństwie do bardziej drapieżnych gatunków, jej zęby, podobne do ludzkich zębów trzonowych, są przystosowane do miażdżenia nasion roślin i orzechów. Duży rozmiar i mocne uzębienie pozwalają jej jeść nasiona niedostępne dla mniejszych owocożernych ryb, zatem odgrywa ona ważną rolę w rozprzestrzenianiu nasion roślin. Oprócz nasion, w jej diecie dominują owoce, dziki ryż i zooplankton. W mniejszych ilościach odżywia się również owadami, ślimakami, krewetkami, małymi rybami oraz glonami nitkowatymi i gnijącymi roślinami. Przez większość czasu prowadzi samotniczy tryb życia, jedynie w czasie corocznej wędrówki na żerowiska i tarło tworzy większe stada. Wędrówka rozpoczyna się wraz z początkiem sezonu powodziowego i prowadzi w górę rzek, do lasów zalewanych wodą, w których mogą przebywać od 4 do 7 miesięcy. Gdy poziom wody spada, dojrzałe ryby wracają do rzek, zaś młode pozostają w jeziorach zalewowych, gdzie mają pod dostatkiem pokarmu w postaci zooplanktonu i owoców. Młode osobniki swoją wędrówkę w dół rzeki rozpoczną po osiągnięciu dojrzałości płciowej.

Dymorfizm płciowy widoczny jest w wyglądzie ciała, a dokładnie w jego przekroju, samice mają bardziej zaokrąglone brzuchy niż samce.

Kolorystyka paku jest dość monotonna, jej grzbiet ma kolor ciemny, szary lub czarny, zaś brzuch jest jaśniejszy od żółtego do oliwkowo-zielonego, przy czym płetwy są zawsze czarne. Ubarwienie ryby zależy od siedliska. Te które zasiedlają rzeki „białe”, czyli bogate w składniki odżywcze, są jaśniejsze, zaś te które przebywają w rzekach „czarnych”, ubogich w składniki odżywcze ale bogatych w humus, są ciemniejsze. Jest to ryba tolerująca niższe natlenienie wody. W przypadku, gdy woda nie jest wystarczająco natleniona, tlen pobierany jest bezpośrednio z powietrza. Jest to smaczna ryba poławiana w celach konsumpcyjnych. Jest ona hodowana w Ameryce Południowej na dużą skalę. Obecność paku odnotowywano w kilku miejscach na świecie poza jej naturalnym obszarem występowania, np. w Stanach Zjednoczonych, na Hawajach, w Meksyku i Chinach, jednak nigdzie nie utworzyła stabilnej populacji.

„Krwiożercza pirania” w wodach Bałtyku

Paku toleruje niewielkie zasolenie i jest w stanie przez jakiś czas przetrwać w wodach słonawych (brachicznych), jednak Bałtyk jest dla niej morzem zbyt chłodnym. Kształtem przypomina ona piranię czerwoną i padła ofiarą krwawej plotki, która okazuje się całkiem niewinna. W 2013 roku w wodach Morza Bałtyckiego zaobserwowano zagubionego przedstawiciela paku. To zapoczątkowało niemałą panikę wśród turystów. W szumnych nagłówkach (np. „obcinacz jąder w Bałytku”), media informowały, że ryba ta gustuje w męskich jądrach. Jest to absolutna nieprawda! Pamiętajmy o tym, że jest to ryba roślinożerna.