Rząd: Characiformes (kąsaczokształtne)
Rodzina: Serrasalmidae (piraniowate)

Colossoma macropomum

Jest to gatunek endemiczny (występujący wyłącznie w pewnym regionie) dorzecza Amazonki i Orinoko, który preferuje zarośnięte rzeki. Paku to jedna z większych ryb w Ameryce Południowej, większa od niej jest jedynie arapaima olbrzymia. Dorasta ona do długości 1,1 metra i osiąga wagę 44 kg. Długość jej życia wynosi około 40 lat, niektóre osobniki dożywały 65 lat. Jej ciało ma kształt podobny do piranii czerwonej, a osobniki młode są czasami mylone z tymi znanymi, mięsożernymi rybami. W przeciwieństwie do bardziej drapieżnych gatunków, jej zęby, podobne do ludzkich zębów trzonowych, są przystosowane do miażdżenia nasion roślin i orzechów. Duży rozmiar i mocne uzębienie pozwalają jej jeść nasiona niedostępne dla mniejszych owocożernych ryb, zatem odgrywa ona ważną rolę w rozprzestrzenianiu nasion roślin. Oprócz nasion, w jej diecie dominują owoce, dziki ryż i zooplankton. W mniejszych ilościach odżywia się również owadami, ślimakami, krewetkami, małymi rybami oraz glonami nitkowatymi i gnijącymi roślinami. Przez większość czasu prowadzi samotniczy tryb życia, jedynie w czasie corocznej wędrówki na żerowiska i tarło tworzy większe stada. Wędrówka rozpoczyna się wraz z początkiem sezonu powodziowego i prowadzi w górę rzek, do lasów zalewanych wodą, w których mogą przebywać od 4 do 7 miesięcy. Gdy poziom wody spada, dojrzałe ryby wracają do rzek, zaś młode pozostają w jeziorach zalewowych, gdzie mają pod dostatkiem pokarmu w postaci zooplanktonu i owoców. Młode osobniki swoją wędrówkę w dół rzeki rozpoczną po osiągnięciu dojrzałości płciowej.

Dymorfizm płciowy widoczny jest w wyglądzie ciała, a dokładnie w jego przekroju, samice mają bardziej zaokrąglone brzuchy niż samce.

Kolorystyka paku jest dość monotonna, jej grzbiet ma kolor ciemny, szary lub czarny, zaś brzuch jest jaśniejszy od żółtego do oliwkowo-zielonego, przy czym płetwy są zawsze czarne. Ubarwienie ryby zależy od siedliska. Te które zasiedlają rzeki „białe”, czyli bogate w składniki odżywcze, są jaśniejsze, zaś te które przebywają w rzekach „czarnych”, ubogich w składniki odżywcze ale bogatych w humus, są ciemniejsze. Jest to ryba tolerująca niższe natlenienie wody. W przypadku, gdy woda nie jest wystarczająco natleniona, tlen pobierany jest bezpośrednio z powietrza. Jest to smaczna ryba poławiana w celach konsumpcyjnych. Jest ona hodowana w Ameryce Południowej na dużą skalę. Obecność paku odnotowywano w kilku miejscach na świecie poza jej naturalnym obszarem występowania, np. w Stanach Zjednoczonych, na Hawajach, w Meksyku i Chinach, jednak nigdzie nie utworzyła stabilnej populacji.

„Krwiożercza pirania” w wodach Bałtyku

Paku toleruje niewielkie zasolenie i jest w stanie przez jakiś czas przetrwać w wodach słonawych (brachicznych), jednak Bałtyk jest dla niej morzem zbyt chłodnym. Kształtem przypomina ona piranię czerwoną i padła ofiarą krwawej plotki, która okazuje się całkiem niewinna. W 2013 roku w wodach Morza Bałtyckiego zaobserwowano zagubionego przedstawiciela paku. To zapoczątkowało niemałą panikę wśród turystów. W szumnych nagłówkach (np. „obcinacz jąder w Bałytku”), media informowały, że ryba ta gustuje w męskich jądrach. Jest to absolutna nieprawda! Pamiętajmy o tym, że jest to ryba roślinożerna.