Skip to content

NMFRI Gdynia Aquarium

zwierzęta akwarium

  • Arowana srebrna

    Arowana srebrna

    Rząd: Osteoglossiformes (kostnojęzykokształtne)

    Rodzina: Osteoglossidae (kostnojęzykowe)

    Osteoglossum bicirrhosum (Cuvier, 1829)

    Fot. Dominik Paszliński

    Ryba ta występuje w słodkich wodach Ameryki Południowej, a konkretnie w dorzeczach Amazonki, Essequibo i Oyapock. Zasiedla zarówno rzeki białe (o wodach bogatych w substancje mineralne), jak i czarne (z woda o bardzo niskim odczynie pH i dużej zawartości kwasów huminowych i fulwowych). W porze suchej zamieszkuje wolno przemieszczające się lub nieruchome dopływy, rozlewiska i laguny, zaś w porze mokrej przemieszcza się na obszary zalewowe. Ze względu na swoje drapieżne zachowania preferuje płytsze wody. Jest w stanie przystosować się do środowiska o niskim poziomie tlenu rozpuszczonego w wodzie. Używają wówczas swojego pęcherza pławnego jako dodatkowego narządu oddechowego.

    Wygląd

    Arowana osiąga długość wynoszącą 90 cm, chociaż są doniesienia o osobnikach dorastających do 1,2 m. Maksymalna udokumentowana waga wynosiła 6 kg. Jej wydłużone ciało pokryte jest bardzo dużymi, zdobionymi łuskami, skierowany ku górze pysk jest zwieńczony 2 kolcami, zaś płetwa grzbietowa i odbytowa rozciągają się praktycznie od połowy długości ryby, aż do płetwy ogonowej. Ubarwienie zmienia się wraz z wiekiem ryby. Na ciele osobnika młodocianego widoczne są niebieskie refleksy oraz żółto-pomarańczowy pasek, zaś osobnik dojrzały jest srebrzysty. Cechą charakterystyczną jest jej kościsty język, który jest pomocny w chwytaniu ofiary. Ponadto wiele elementów jamy ustnej zaopatrzonych jest w zęby, w tym szczęka, podniebienie, język oraz gardło.

    Odżywianie

    Jest to ryba wszystkożerna, która żeruje na powierzchni. Pozycja jej otworu gębowego pozwala jej chwytać zdobycz od dołu. Ma wyjątkowe zachowania drapieżne. Pozostaje blisko brzegu i czeka na przepływającą ofiarę. Zwykle ustawia się bokiem przy powalonym drzewie, wówczas jest mniej widoczna. W trakcie ataku potrafi wyskoczyć ponad powierzchnię wody. To szczególne zachowanie przyniosło jej przydomek „małpy wodnej” lub „ryby małpy”. Pomimo tego, że jej główną dietę stanowią owady, mięczaki, skorupiaki, mniejsze ryby i inne zwierzęta unoszące się na powierzchni wody, w jej żołądku znajdowano również szczątki ptaków, nietoperzy i myszy.

    Rozmnażanie

    Arowana jest gatunkiem rozdzielnopłciowym z tarłem odbywającym się na początku pory mokrej, czyli w grudniu i styczniu. W ciągu całego sezonu lęgowego samica jest w stanie wyprodukować od 50 do 250 jaj, zaś typowa wielkość pojedynczego lęgu wynosi od 12 do 30. Rola samicy ogranicza się do złożenia jaj. Opiekę nad potomstwem przejmuje samiec, który najpierw jaja, a później larwy i osobniki młodociane przenosi w swoim pysku. Narybek jest zwykle dość duży i już po wylęgu ma długość 50-75 mm. Młode przebywają w pysku samca do momentu wchłonięcia się ich woreczka żółtkowego, czyli około 2 miesięcy. W tym czasie rybacy wyławiają samce, wyjmują młode i przeznaczają je na sprzedaż. W handlu bardzo często dostępne są młode z widocznym woreczkiem żółtkowym.

    Znaczenie gospodarcze

    Wspólne korzystanie z zasobów populacji arowany srebrnej mieszkańców Brazylii i Kolumbii było przyczyną sporu między władzami w 2005 roku. Kolumbijczycy pozyskiwali młode arowany do sprzedaży jako ryby akwariowe, zaś mieszkańcy brazylijskiej Amazonii łowili dorosłe ryby na pożywienie. Spowodowało to gwałtowny spadek liczebności arowany. Wprowadzono zakazy połowów w Brazylii od 1.09. do 15.11., zaś w Kolumbii od 1.11. a 15.03. Arowana ma dużą wartość gospodarczą dla miejscowej ludności. Stanowi największe źródło białka w porównaniu z innymi rybami amazońskimi. Ponadto, ze względu na niską zawartość tłuszczu, jest uważana za najbardziej strawną i najmniej podatną na choroby. Mieszkańcy Coboclo z Amazonii uważają ją za jedyny dopuszczalny pokarm dla kobiet w okresie połogu. Arowana ma również wielką wartość w branży akwarystycznej, o czym świadczy jej sprzedaż na wielu komercyjnych stronach internetowych oraz ceny jakie osiąga. Jest to jednak najtańszy spośród wszystkich gatunków arowan. Okaz znacznie rzadszej arowany azjatyckiej został sprzedany za 300 tysięcy dolarów. Kostnojęzykowe to jedyna rodzina ryb słodkowodnych, której przedstawiciele żyją po obu stronach Linii Wallace’a, z czterema ważnymi gatunkami w Ameryce Południowej, jednym w Afryce, jednym w Azji Południowo-Wschodniej i dwoma w Australii.

    Czy arowana może przetrwać w wodach Polski?

    W 2016 roku zaobserwowano pojedynczego przedstawiciela arowany srebrnej w Jeziorze Powsinkowskim. Osobnik ten miał 40 cm długości i był w kiepskiej kondycji. Jego ciało było poranione, najprawdopodobniej po atakach innych ryb. Nie ma szans, aby przetrwał on w zbiornikach słodkowodnych Polski, ze względu na niską temperaturę w nich panującą.

  • Spiny lobster

    Spiny lobster

    Order: Decapoda
    Family: Palinuridae

    Palinurus elephas

    This crustacean occurs along the northeastern Atlantic coast, from Norway to Morocco and the Azores, and in the Mediterranean, except at its eastern extremities. It prefers a rocky bottom and a coral substrate, where there are many holes and small caves in which it can hide during the day. It lives only in clean waters – the presence of spiny lobsters indicates a low degree of environmental pollution. The depth range at which it can be observed is 5-200 meters, however, it usually stays at a depth of 10 to 70 meters. It can live alone, in pairs or small groups.

    The Spiny lobster can reach a maximum length of 50 cm, however, it is usually 25-30 cm, and can reach a weight of up to several kg. The maximum verified age of this animal was 15 years. To increase body size, the animal sheds old armor, in its place a new, larger one is created. During moulting, the animal is vulnerable and may more easily fall prey to predators. The Spiny lobster’s exoskeleton consists of two parts covering the cephalothorax (fused head and body segments) and the body is finished with a telson (tail). It has a red-brown color, additionally there are symmetrical white spots on the abdomen and telson. The abdominal side is white, although sometimes brown, sandy and purple discolorations. The head is covered with spikes pointing forward. The antennas are very long and massive with orange and white stripes. The first of five pairs of legs is equipped with small claws, and the remaining 4 pairs with sharp single claw at each leg. There are also legs under the abdomen, they are much shorter and are used for swimming and supporting eggs by the female.

    The Spiny lobster is a night predator. It is omnivorous and its diet changes depending on the number of benthic organisms present in the foraging area. It feeds on macroalgae, bryozoans, polychaetes, crustaceans and carrion, however, molluscs and sea urchins are the most important element of her diet. In addition to the daily feeding cycle, these animals also have a monthly cycle associated with moonlight. One should not go fishing for the lobsters during the full moon, because the most intensive foraging of lobsters is during the new moon.

    The Spiny lobster is a dioecious animal. During the mating season, interesting behavior can be observed, when the animals move one after other in a string.

    Reproduction occurs once a year from June to October, with larger females breeding first, smaller ones later. The fertilization is internal and immediately after it the female lays eggs, which she sticks under the abdomen and cares for them until the larvae hatch (phyllosoma stage), i.e. for about 6 months. The larvae are leaf-shaped and planktonic. After some time, the larva settles on the rocky bottom and transforms into a juvenile individual, which reaches sexual maturity at a length of about 7-8 cm. The Spiny lobster is commonly caught for consumption and is a culinary delicacy, mainly in the Mediterranean. Traditionally they are trapped or collected manually, but these techniques have been replaced with trammels (fishing gear).

    Can a lobster sense a threat?

    Yes, a lobster can avoid areas where it senses a threat. An experiment was carried out in which crawfish were admitted into the tank with the octopus Octopus vulgaris. The lobster showed chemosensory behavior in response to the smell of octopus. She was able to detect the predator’s odor among others and avoid the place where the octopus was.

Skip to content