Rząd: Tetraodontiformes (rozdymkokształtne)

Rodzina: Diodontidae (najeżkowate)

Diodon holocanthus

Gatunek ten ma szeroki zasięg występowania skoncentrowany na wodach tropikalnych i subtropikalnych. Jego zasięg w Oceanie Spokojnym obejmuje wody przybrzeżne od Kalifornii po Kolumbię, Wyspy Galapagos, Hawaje, Wyspy Wielkanocne oraz obszar od południowej Japonii do Wyspy Lord Howe. W Atlantyku spotykany jest od Florydy do Brazylii, w tym na Bahamach, a także we wschodniej części Atlantyku między 30 °N a 23 °S, w tym wokół Afryki Południowej. Ponad to spotkamy go na Zachodnim Oceanie Indyjskim od Morza Czerwonego do Madagaskaru, na Mauritiusie i wyspie Reunion. Dorosłe osobniki związane są z dnem na głębokości od 2 do 100 m. Preferują dno porośnięte roślinnością, laguny, rafy koralowe i skaliste, jak również mętne dno w pobliżu mangrowców. Młode osobniki prowadzą pelagiczny tryb życia. W odróżnieniu od dojrzałych, które są samotnikami, młode osobniki tworzą duże skupiska. Gdy osiągną długość 7 cm, zmieniają siedlisko i schodzą w pobliże dna.

Najeżka prowadzi nocny tryb życia, w ciągu dnia ukrywa się. Dorasta ona do długości 50 cm, jednak z reguły jest to 35 cm. Cechą charakterystyczną w wyglądzie najeżki jest obecność łusek przekształconych w kolce i ułożonych wzdłuż ciała, które służą do obrony. Ryba ta porusza się powoli używając do tego celu płetw piersiowych, odbytowych i płetwy grzbietowej, płetwa ogonowa pełni funkcję steru. Jej jasne ciało pokryte jest dużymi, ciemnymi plamami umieszczonymi na bokach ciała i na grzbiecie, które dominują w kolorystyce ryby. Pomiędzy nimi widoczne są małe czarne plamki, które, w odróżnieniu od D. hystrix, nie rozciągają się na płetwy. Charakterystyczny jest pionowy, brązowy pasek nad i pod każdym okiem. Osobniki młodociane mają kolor od oliwkowego do brązowego z ciemnymi plamami, który ma je maskować wśród roślinności.

Dzięki swoim silnym szczękom i zębom, najeżka specjalizuje się w jedzeniu twardych bezkręgowców, takich jak jeżowce, małże i ślimaki oraz kraby. Dziobate zęby mogą łapać i miażdżyć zdobycz, a duże, gumowate usta chronią przed zranieniem kolcami i połamanymi skorupami.

Jest to gatunek rozdzielnopłciowy. Do zapłodnienia dochodzi zazwyczaj o świcie lub zmierzchu. Wówczas samiec delikatnie wypycha samicę ku powierzchni wody. Zapłodnienie jest zewnętrzne. Jaja uwalniane przez samicę są od razu zapładniane przez nasienie nawet kilku samców. Larwa jest planktoniczna, zatem ryba ta nie sprawuje opieki nad potomstwem. Ciało larwy ma kolor żółty z rozproszonymi czerwonymi plamami. Już po 10 dniach od wyklucia na ciele larwy pojawiają się kolce. Po trzech tygodniach przeobraża się ona w postać młodocianą o ciele w kolorze oliwkowym lub brązowym, charakterystycznym dla osobników dojrzałych. Pomimo obecności na jej ciele kolców, jest ona pokarmem dla dużych ryb drapieżnych, przede wszystkim dla tuńczyka oraz dla delfinów. Osobniki dojrzałe padają ofiarą rekinów. Pomimo, iż inni przedstawiciele najeżek znajdują zastosowanie w kuchni azjatyckiej, D. holocanthus nie jest powszechnie spożywany. Wysuszone i napompowane sprzedawane są jako pamiątki. Są również odławiane i sprzedawane jako ryby akwariowe. Mają także zastosowanie w azjatyckiej medycynie ludowej.

Taktyka obronna najeżki

W momencie gdy ryba poczuje się zagrożona napompowuje swoje ciało połykając wodę. Uzyskuje w ten sposób większą objętość, dodatkowo podnosi kolce, co ma za zadanie zniechęcić drapieżnika do ataku. Powłoka jej ciała jest bardzo elastyczna, umożliwiając ekspansję ciała nawet o 40% w stosunku do pierwotnego rozmiaru. Gdy zagrożenie minie, nadmiar wody jest wydalany, a ryba wraca do normalnego rozmiaru. Ponad to ryba ta gromadzi w swoim ciele toksynę – tetrodotoksynę, oddziałującą na układ nerwowy.