Przejdź do treści

dla rodzin

  • DIY | Szysznik japoński

    DIY | Szysznik japoński

     – ryba w zbroi samuraja

    Adres

     Południowe wybrzeża Japonii. Szysznik mieszka w kraju, z którego pochodzą waleczni samuraje.

    Wygląd

    Głowa zakuta w pancerz z płytek. Tułów okryty dachówkowato położonymi  łuskami kostnymi. Każda łuska zaopatrzona jest w twardy kolec skierowanym ku tyłowi. Pośrodku grzbietu sterczy szysznikowi 5 sztywnych kolców płetwowych. Kolejny sztylet, bardzo mocny i gruby, wyrasta z płetwy brzusznej.

    Kształt

    Przez owalną sylwetkę i łuskowaty futerał przypomina szyszkę świerkową.

    SUPER MOC

    Szysznikowate świecą w ciemnościach. Ta sztuczka udaje się im dzięki  bakteriom luminescencyjnymi ulokowanym w dolnej szczęce. Podczas nocnego polowania mikroorganizmy po pierwsze oświetlają ofiarę, po drugie zwabiają ją w pobliże kryjówki szysznika. Narządy świetlne prawdopodobnie służą tym rybom również do komunikowania się między sobą.

    Tekst – Małgorzata, Centrum Edukacji | Akwarium Gdyńskie

    Zrób to sam | Szysznik

    To niezwykła ryba, która swoją nazwę wzięła od kształtu ciała oraz wyraźnie zaznaczonych dużych łusek zakończonych kolcem, te cechy upodabniają ją do świerkowej szyszki. Wyraźne faktury można odwzorowywać za pomocą materiałów, które znajdziecie w kuchni. Wykorzystamy dziś warzywa i owoce do odwzorowania podwodnego świata. Przygotujcie ziemniaka, marchewkę, możecie wykorzystać łodygi selera, również jego liście. Sprawdźcie co jeszcze można wykorzystać. Z warzyw i owoców przygotowujemy pieczątki. Przekrajamy warzywa na pół, także wzdłuż, możemy wykroić kształty – popatrz na zdjęcie. Przygotujcie farby – najlepiej na spodkach, w których będzie można maczać wykonane pieczątki. Na czarnej kartce rozplanujcie podwodny krajobraz – w puncie centralnym można umieścić szysznika, któremu łuski nanosimy za pomocą łodygi selera. Szyszniki emitują światło, mają narząd świetlny, który jest umieszczony w zakończeniu żuchwy. Dlatego można namalować jasne refleksy, którymi ryba będzie rozświetlała dno –  co ujrzymy w tym świetle?  Może przejrzyste meduzy (z połówki marchewki z domalowanymi ramionami), maleńkie ławice ryb ( pieczątka z ziemniaka) może koralowce, albo morską roślinność. Stwórzcie swój własny podwodny krajobraz, powodzenia!

    Koncepcja, realizacja, zdjęcia – Michalina, Centrum Edukacji | Akwarium Gdyńskie

  • DIY | Meduzy

    DIY | Meduzy

    Bełtwa włosiennik – „lwia grzywa”

    Adres

     Występuje w Oceanie Atlantyckim i Morzu Północnym. Podczas zimowych wlewów wody słonej do Bałtyku sieje postrach wśród osób kąpiących się w morzu.

     Rysopis

     Jest to największa meduza na świecie. Średnica dochodzi do 2 m! Włosowate czułki zwisające spod parasola mogą mieć długość 30 m. Galaretowate ciało przyjmuje różnorodne ubarwienie, najczęściej żółtawe lub błękitne. Prześwituje przez nie jaskrawożółty żołądek. Nie ma ani mózgu, ani serca.

     Słabość

     Żadna z meduz nie potrafi aktywnie pływać, podąża tam, gdzie poniosą ją fale.

     Pokolenia

     Krążkopław przechodzi przez dwa główne stadia rozwojowe: przyklejonego do dna polipa i wolnożyjącej meduzy.

     SUPER MOC

     Ciało zaopatrzone w parzydełka. Bliskie spotkania z tą meduzą, podobnie jak z mrówką, kończą się zaczerwienieniem skóry. Bełtwa włosiennik występuje w jednym z opowiadań o Sherlocku Holmesie Arthura Conan Doyle’a, zatytułowanym „Lwia grzywa”. I choć przedstawiono ją jako śmiertelnie niebezpieczną, to w rzeczywistości nie zagraża życiu człowieka.

    Zrób to sam | Chełbia modra

    Chełbia modra podobnie jak bełtwa należy do krążkopławów, najczęściej określanych po prostu meduzami. Ich galaretowate ciało w większości składa się z wody, dlatego jest bardzo przejrzyste. Nie dziwi zatem fakt, dlaczego żółwie morskie często mylą meduzy, które są ich pokarmem z równie przejrzystymi foliowymi jednorazówkami, które zanieczyszczają środowisko morskie. My zachęcamy do ograniczenia lub całkowitej rezygnacji z używania jednorazowych foliowych reklamówek, ale jeśli macie jakąś w domu możecie z niej wykonać właśnie meduzę. Potrzebne będzie jeszcze opakowanie po deserku, lub plastikowa butelka po napoju oraz folia bąbelkowa – wszystko to są odpady, które możemy wykorzystać w kreatywny sposób dając im drugie życie. Nie zapomnijcie o nożyczkach i dobrym kleju. Do dzieła!

    Jeśli używacie butelki, odcinamy kilka centymetrów powyżej dna, aby uzyskać coś na kształt miseczki – to będzie dzwon naszej meduzy, świetnie nada się do tego również opakowanie po deserku. Wkładamy „dzwon” do reklamówki lub foliowego woreczka a brzegi wciskamy do wewnątrz naszego dzwona i tam przyklejamy. Ważne by zostawić trochę luzu wokół, tak aby między plastikowym opakowaniem a folia była przestrzeń. Teraz czas na macki. Wycinamy podłużne długie paski z folii bąbelkowej, mogą być nieregularne. Chełbia ma cztery długie ramiona. Wklejamy je również do środka. Jeśli chcemy meduzę zawiesić na sznurku przebijamy od dołu opakowanie, przez miejsce przyklejonych ramion i folii, co dodatkowo je umocuje – przewlekamy nitkę. Gotowe! Naprawdę super wygląda zawieszona nad kaloryferem kiedy ciepłe powietrze powoduje łagodny ruch ramion, zupełnie jak gdyby kołysała się w morskiej toni.

    koncepcja, realizacja, zdjęcia, Michalina Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskie

  • DIY | Perłopław

    DIY | Perłopław

    …i Ama

    Adres

    Najważniejsze obszary ławic perłopławów występują w Zatoce Perskiej, a światową potęgą w hodowli pereł jest Japonia.

     Ama

     Zawód uprawiany przez kobiety w Japonii i na okolicznych wyspach. Do lat 60. XX w niczym syreny nurkowały w długich białych strojach, a obecnie do pracy używają skafandra, płetw i maski. Sławę zyskały dzięki poławianiu pereł, lecz dawniej schodziły w głębię w poszukiwaniu jedzenia: wodorostów i owoców morza.

    Nurkini Ama. Tsuneo Yamashita, Getty Images

    Perła

    Niektóre mięczaki wytwarzają perły wykorzystywane do produkcji ozdób.  Powstają one w wyniku reakcji organizmu na podrażnienie. Gdy do muszli wpada „intruz”,  najczęściej ziarenko piasku, małż otula je płaszczem i odkłada wokół niego cienkie warstwy masy perłowej. Po kilku latach walki z ciałem obcym „rodzi się” lśniąca perła.

     Receptura

    W jednym z najstarszych jezior w Europie żyją 10-centymetrowe ryby, z których powstają perły. Procedurę wyrabiania tej unikatowej biżuterii jedna z macedońskich rodzin kupiła od wędrowca i do dziś owiana jest tajemnicą. Sekret znad Jeziora Ochrydzkiego przekazywany jest z pokolenia na pokolenie. Nie wiadomo, czy emalię wytwarza się z ości, czy łusek, pewne jest to, że za perłami z Ochrydy stoi ryba plašica czyli „strachliwka”. Wśród znanych osobistości, które mają w swojej kolekcji naszyjnik z tych klejnotów znalazła się królowa Wielkiej Brytanii – Elżbieta II.

    SUPER MOC

    Podwójny dom przyklejony do dna. Miękkie ciało małża okrywa szkielet – dwie klapy muszli zamknięte na zamek o skomplikowanej budowie. Nie tak łatwo dostać się do pięknego wnętrza perłopława, którego ściany zdobi błyszcząca masa perłowa. Największy perłopław dorasta do 30 cm i 5,5 kg wagi. Długowieczne gatunki żyją do 15 lat.

    ZRÓB TO SAM | PERŁOPŁAW

    Wnętrze perłopława wyścielone jest masą perłową, podobnie jak wielu innych muszli, które często wykorzystywane są do dekoracji. My muszle zostawiamy tam, gdzie ich miejsce – czyli w morzu, a zamiast tego proponujemy wykonanie ozdoby imitującej cienkie płatki muszli. Jak to zrobić? Potrzebujemy pergaminu ale możemy sami go zrobić z białych kartek i wosku, można użyć też startej świecy. Kartki wkładamy do koszulki na dokumenty, do środka pomiędzy kartki wsypujemy startą świecę. Następnie koszulkę wkładamy pomiędzy ręcznik i prasujemy aż do roztopienia wosku – czyli aż kartki nasiąkną roztopioną świecą. Nie musi być równomiernie – to też daje ciekawy efekt J

    Wyjmujemy kartki z koszulki i po kilku sekundach kartki są suche. Teraz czas na wycinanie kółek. Koła nie muszą byś regularne – w przyrodzie panuje przecież zmienność, mogą być różnej wielkości. Wycięte koła układamy na stole i przyklejamy nitkę, na której zawisną – jest na to kilka sposobów – można użyć pistoletu do kleju na gorąco, można użyć szybkoschnącego kleju typu „kropelka”, albo też przeszyć wzdłuż każdego kółka nitką. Wybierzcie sposób najlepszy dla Was. Pamiętajcie o zostawieniu kawałka nitki na górze aby można zamocować ją do czegoś na czym będą wisiały. Można użyć patyka znalezionego na plaży, albo obręczy. W ten sposób można wykonać żyrandol – który podświetlając półprzezroczyste udające muszle płatki daje niezwykle łagodne świetlne refleksy J Można też pomiędzy płatki powplatać perłowe koraliki i wtedy nasza ozdoba będzie przypominała wietrzne dzwonki J.  Dajcie znać jak wyszło!

     

  • Tydzień Rekina online | 15-22.11

    Tydzień Rekina online | 15-22.11

    Mówi się, że jeśli życie przynosi cytryny, to trzeba je wziąć i zrobić z nich lemoniadę.

    Tak zrobiliśmy.

    Listopad jest miesiącem, w którym co roku zapraszaliśmy Państwa do udziału w Tygodniu Rekina. I chociaż w 2020 przez świat przetacza się teraz pandemia, to pod powierzchnią oceanu życie toczy się bez zmian. I bez zmian rekiny nadal są fascynujące, wzbudzające ciekawość i zagrożone przez bezmyślną działalność człowieka. Świat przyrody niestety nie stoi w miejscu i nie czeka aż ludzkość ogarnie pandemiczny chaos.

    Wyciskamy więc tę cytrynę i zapraszamy na Tydzień Rekina, który w 100% odbędzie się on-line. Można więc wziąć w nim udział bez względu na to gdzie się znajdujemy.

    Rekiny żyją od wód arktycznych po morza subtropikalne, mają od kilkunastu centymetrów, do 20 metrów długości. Nie mają kości ani pęcherza pławnego. Słynne są te, które są mięsożernymi drapieżnikami, ale bywają też takie, które żywią się planktonem. Żyją na Ziemi od mniej więcej 400 milionów lat. I na 7 kolejnych dni listopada staną się celebrytami rządzącymi mediami społecznościowymi Akwarium Gdyńskiego.

    By nie przeoczyć żadnego z elementów tego wydarzenia,

    zapraszamy do zapisywania się na nie na facebooku.

    Rozkład jazdy

    KINO POD WODĄ | 15.11 o 19:30

    czyli niedzielny wieczór filmowy.

    Kojarzycie te wszystkie filmy, które sprawiły, że jako społeczeństwo panicznie zaczęliśmy bać się rekinów?
    Obejrzeliśmy je!
    I omówimy co w nich jest fejkiem, a co się biologicznie broni.
    W tym wydarzeniu, w niedzielę 15 listopada, o 19:30.

    CO GRYZIE REKINA? | 16-20.11 o 19:30

    Gdyby taki rekini-celebryta, jako przedstawiciel swojego gatunku, miał opowiedzieć co jest dla niego największym utrapieniem, to o czym by powiedział?
    Prześladowania, zła sława, dziwne relacje z rodzicami… To tylko część z problemów, którymi będzie się dzielił na naszej wirtualnej kozetce!
    Zapraszamy na filmy codziennie, od poniedziałku do piątku, o 19:30, w tym wydarzeniu.

    PRACOWNIA PLASTYCZNA | 16-20.11 o 9:00

    Masz w domu nieplanowane domowe przedszkole?
    Od poniedziałku do piątku będziemy tutaj podrzucać pomysły na zabawy plastyczne dla najmłodszych!
    Codziennie o 9:00.

    SOBOTNI WIECZÓR OSKAROWY | 21.11 o 19:30

    Lock down, kwarantanna, izolacja, dystansowanie?
    Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w domowych pieleszach nagrodzić rekiny za ich talenty!
    Bądź z nami na wydarzeniu w sobotę o 19:30

    KONKURSY | 15-30.11

    FOTOGRAFICZNY: „Dzień z życia Rekina”

    Masz w domu pluszowego rekina, lego-rekina, kota-rekina, rekina biznesu?
    Rekin też człowiek!
    Uwiecznij rekina, który towarzyszy Ci w codziennym życiu na zdjęciu. Wrzuć je na instagram lub facebooka, opatrz odpowiednimi hasztagami i stań się członkiem naszej społeczności!

    Więcej informacji i regulaminy znajdziecie tu >>

    PLASTYCZNY: „problemy rekinów we współczesnym świecie”

    Wykonaj pracę, zrób jej zdjęcie i wyślij do nas. Nie ma tutaj ograniczeń wiekowych, technika też może być dowolna! Puść wodze swojej kreatywności!

    Więcej informacji i regulaminy znajdziecie tu >>

    Nie zapomnij kliknąć uczestnictwa w wydarzeniu, żeby nic Cię nie ominęło!

    Do zobaczenia on-line!

Przejdź do treści