Przejdź do treści

ferie

  • DIY | Szysznik japoński

    DIY | Szysznik japoński

     – ryba w zbroi samuraja

    Adres

     Południowe wybrzeża Japonii. Szysznik mieszka w kraju, z którego pochodzą waleczni samuraje.

    Wygląd

    Głowa zakuta w pancerz z płytek. Tułów okryty dachówkowato położonymi  łuskami kostnymi. Każda łuska zaopatrzona jest w twardy kolec skierowanym ku tyłowi. Pośrodku grzbietu sterczy szysznikowi 5 sztywnych kolców płetwowych. Kolejny sztylet, bardzo mocny i gruby, wyrasta z płetwy brzusznej.

    Kształt

    Przez owalną sylwetkę i łuskowaty futerał przypomina szyszkę świerkową.

    SUPER MOC

    Szysznikowate świecą w ciemnościach. Ta sztuczka udaje się im dzięki  bakteriom luminescencyjnymi ulokowanym w dolnej szczęce. Podczas nocnego polowania mikroorganizmy po pierwsze oświetlają ofiarę, po drugie zwabiają ją w pobliże kryjówki szysznika. Narządy świetlne prawdopodobnie służą tym rybom również do komunikowania się między sobą.

    Tekst – Małgorzata, Centrum Edukacji | Akwarium Gdyńskie

    Zrób to sam | Szysznik

    To niezwykła ryba, która swoją nazwę wzięła od kształtu ciała oraz wyraźnie zaznaczonych dużych łusek zakończonych kolcem, te cechy upodabniają ją do świerkowej szyszki. Wyraźne faktury można odwzorowywać za pomocą materiałów, które znajdziecie w kuchni. Wykorzystamy dziś warzywa i owoce do odwzorowania podwodnego świata. Przygotujcie ziemniaka, marchewkę, możecie wykorzystać łodygi selera, również jego liście. Sprawdźcie co jeszcze można wykorzystać. Z warzyw i owoców przygotowujemy pieczątki. Przekrajamy warzywa na pół, także wzdłuż, możemy wykroić kształty – popatrz na zdjęcie. Przygotujcie farby – najlepiej na spodkach, w których będzie można maczać wykonane pieczątki. Na czarnej kartce rozplanujcie podwodny krajobraz – w puncie centralnym można umieścić szysznika, któremu łuski nanosimy za pomocą łodygi selera. Szyszniki emitują światło, mają narząd świetlny, który jest umieszczony w zakończeniu żuchwy. Dlatego można namalować jasne refleksy, którymi ryba będzie rozświetlała dno –  co ujrzymy w tym świetle?  Może przejrzyste meduzy (z połówki marchewki z domalowanymi ramionami), maleńkie ławice ryb ( pieczątka z ziemniaka) może koralowce, albo morską roślinność. Stwórzcie swój własny podwodny krajobraz, powodzenia!

    Koncepcja, realizacja, zdjęcia – Michalina, Centrum Edukacji | Akwarium Gdyńskie

  • DIY | Stornia

    DIY | Stornia

    Stornia – bajkowa ryba

    Adres

    Występuje wzdłuż europejskich brzegów od Morza Czarnego po Białe i wykazuje fenomenalną obojętność wobec zmian zasolenia, dlatego dobrze czuje się w słonowodnawym Bałtyku.

     Transformacja

    W okresie tarła bałtyckie stornie udają się w stronę otwartego morza, gdzie szukają wód o największym zasoleniu. Ryby wiedzą, że tylko „porodówka na głębiach” zapewnia ikrze najlepszą pływalność. Samice składają ponad milion jaj, z których po kilku dniach wylęgają się 3-milimetrowe, symetryczne larwy. Lewe oko zaczyna swą wędrówkę, gdy larwa ma długość 7 mm, a przekracza krawędź grzbietu przy długości 1 cm. Wtedy młode ryby podpływają ku brzegom i można je spotkać na dnie w bardzo płytkiej wodzie. Stornie znane są z tego, że całe życie leżakują na jednym z boków.

    Znaki szczególne

    Mało fotogeniczna stornia nie uśmiechnie się „ładnie” do zdjęcia. Otwór gębowy tej ryby jest nie tylko mały, ale i niesymetryczny, ponieważ szczęki na stronie pozbawionej oczu sięgają dalej i mają tam więcej zębów. Ma dobrze rozwinięte zęby gardzielowe, które z łatwością miażdżą skorupy, dlatego chętnie żywi się mięczakami. Zjada również skorupiaki i robaki, a niekiedy – drobne rybki, takie jak babki. Stornię można rozpoznać po tym, że ma rozsiane po ciele wzgórki kostne, które nadają jej skórze wyczuwalną szorstkość.

     Strony

    Stornia, zwana też flądrą, oczy ma po prawej lub lewej (znacznie rzadziej) stronie głowy. W zależności od charakteru podłoża barwa strony „ocznej” jest brunatna z dodatkiem pomarańczowych kropek. Strona ciała skierowana do podłoża jest najczęściej blada.

     SUPER MOC

     Mistrzyni w kamuflażu. Potrafi dopasować swój kolor do otoczenia tak, by stać się praktycznie niewidzialna.

    Tekst – Małgorzata, Centrum Edukacji | Akwarium Gdyńskie

    Zrób to sam | Flądra

    Dziś będziemy robić naleśniki, a w zasadzie ryby płaskie jak naleśnik, czyli płastugi. Najpierw musimy zrobić ciasto – potrzebujemy tylko trzech składników: mąki, soli i wody. W misce mieszamy składniki w proporcjach: 2 szklanki mąki pszennej (lub jedna szklanka pszennej i jedna kukurydzianej) 2 szklanki ugotowanej gorącej wody (wrzątku), szklanka drobnoziarnistej soli. Do miski z mąką wsypujemy sól mieszamy i wlewamy gorącą wodę. Mieszamy szpatułką. Kiedy masa trochę ostygnie ugniatamy dokładnie rękami. Tak otrzymana ciastolina jest naprawdę bardzo plastyczna. Jeśli macie w domu barwniki spożywcze, można ją zabarwić. Z gotowej masy odrywamy porcję, ugniatamy kulkę i następnie formujemy placek – zupełnie płaski jak płastuga. Wydłużamy go w owal i doklejamy ulepioną płetwę ogonową. Za pomocą widelca odbijamy na brzegach ryby kształt płetw. Z niewielkiej porcji ciasta formujemy mały placek i przyklejamy z przodu ciała – to będzie głowa – najbardziej wypukła część ciała płastugi, zaraz za głową mała płetwa, druga przy pokrywach skrzelowych. Lepimy dwie kulki – to będą wypukłe oczy – to w zasadzie jedyna część ciała, jaka wystaje ponad powierzchnię ciała ryby zakopanej w piasku na dnie. Jeśli chcecie możecie za pomocą patyczków zrobić fakturę na powierzchni ciała ryby. Ulepiony model ryby można zostawić do wyschnięcia lub upiec w piekarniku w temperaturze 75 stopni przez około 40 minut. Kiedy ostygnie można pomalować dowolnymi farbami. Pamiętajcie tylko, że płastugi mają umiejętność dostosowania barwy boku, który jest u góry do otaczającego środowiska, zatem Wasza ryba może przyjąć dowolne kolory, tak, tak – flądra to taki bałtycki kameleon 😉

    Z tej porcji składników wyjdzie całkiem sporo ciasta – wystarczy też na inne ryby, małże i krewetki, dlatego macie kilka dni do namysłu, aby zdecydować co jeszcze chcecie ulepić spośród bałtyckich zwierzaków (albo cokolwiek innego), ale pamiętajcie, by ciasto przechowywać w zamkniętym pojemniku w lodówce, jeśli będzie się za bardzo lepić, wystarczy dodać odrobinę mąki. Udanej zabawy!

    Koncepcja, realizacja, zdjęcia – Michalina, Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskie

  • DIY | Perłopław

    DIY | Perłopław

    …i Ama

    Adres

    Najważniejsze obszary ławic perłopławów występują w Zatoce Perskiej, a światową potęgą w hodowli pereł jest Japonia.

     Ama

     Zawód uprawiany przez kobiety w Japonii i na okolicznych wyspach. Do lat 60. XX w niczym syreny nurkowały w długich białych strojach, a obecnie do pracy używają skafandra, płetw i maski. Sławę zyskały dzięki poławianiu pereł, lecz dawniej schodziły w głębię w poszukiwaniu jedzenia: wodorostów i owoców morza.

    Nurkini Ama. Tsuneo Yamashita, Getty Images

    Perła

    Niektóre mięczaki wytwarzają perły wykorzystywane do produkcji ozdób.  Powstają one w wyniku reakcji organizmu na podrażnienie. Gdy do muszli wpada „intruz”,  najczęściej ziarenko piasku, małż otula je płaszczem i odkłada wokół niego cienkie warstwy masy perłowej. Po kilku latach walki z ciałem obcym „rodzi się” lśniąca perła.

     Receptura

    W jednym z najstarszych jezior w Europie żyją 10-centymetrowe ryby, z których powstają perły. Procedurę wyrabiania tej unikatowej biżuterii jedna z macedońskich rodzin kupiła od wędrowca i do dziś owiana jest tajemnicą. Sekret znad Jeziora Ochrydzkiego przekazywany jest z pokolenia na pokolenie. Nie wiadomo, czy emalię wytwarza się z ości, czy łusek, pewne jest to, że za perłami z Ochrydy stoi ryba plašica czyli „strachliwka”. Wśród znanych osobistości, które mają w swojej kolekcji naszyjnik z tych klejnotów znalazła się królowa Wielkiej Brytanii – Elżbieta II.

    SUPER MOC

    Podwójny dom przyklejony do dna. Miękkie ciało małża okrywa szkielet – dwie klapy muszli zamknięte na zamek o skomplikowanej budowie. Nie tak łatwo dostać się do pięknego wnętrza perłopława, którego ściany zdobi błyszcząca masa perłowa. Największy perłopław dorasta do 30 cm i 5,5 kg wagi. Długowieczne gatunki żyją do 15 lat.

    ZRÓB TO SAM | PERŁOPŁAW

    Wnętrze perłopława wyścielone jest masą perłową, podobnie jak wielu innych muszli, które często wykorzystywane są do dekoracji. My muszle zostawiamy tam, gdzie ich miejsce – czyli w morzu, a zamiast tego proponujemy wykonanie ozdoby imitującej cienkie płatki muszli. Jak to zrobić? Potrzebujemy pergaminu ale możemy sami go zrobić z białych kartek i wosku, można użyć też startej świecy. Kartki wkładamy do koszulki na dokumenty, do środka pomiędzy kartki wsypujemy startą świecę. Następnie koszulkę wkładamy pomiędzy ręcznik i prasujemy aż do roztopienia wosku – czyli aż kartki nasiąkną roztopioną świecą. Nie musi być równomiernie – to też daje ciekawy efekt J

    Wyjmujemy kartki z koszulki i po kilku sekundach kartki są suche. Teraz czas na wycinanie kółek. Koła nie muszą byś regularne – w przyrodzie panuje przecież zmienność, mogą być różnej wielkości. Wycięte koła układamy na stole i przyklejamy nitkę, na której zawisną – jest na to kilka sposobów – można użyć pistoletu do kleju na gorąco, można użyć szybkoschnącego kleju typu „kropelka”, albo też przeszyć wzdłuż każdego kółka nitką. Wybierzcie sposób najlepszy dla Was. Pamiętajcie o zostawieniu kawałka nitki na górze aby można zamocować ją do czegoś na czym będą wisiały. Można użyć patyka znalezionego na plaży, albo obręczy. W ten sposób można wykonać żyrandol – który podświetlając półprzezroczyste udające muszle płatki daje niezwykle łagodne świetlne refleksy J Można też pomiędzy płatki powplatać perłowe koraliki i wtedy nasza ozdoba będzie przypominała wietrzne dzwonki J.  Dajcie znać jak wyszło!

     

  • Blue Ferie | 4-17.01

    Blue Ferie | 4-17.01

    Najwyższe wykształcenie to takie, które nie tylko dostarcza nam informacji, ale także harmonizuje nasze życie z całym istnieniem.

    Rabindranath Tagore

     

    PROGRAM

    Blue Ferie (4-17.01), czyli apel o zmianę postaw i zachowań, budzenie ciekawości i wrażliwości w każdym człowieku, aby doprowadzić do zahamowania procesu zawłaszczania planety. Nadszedł decydujący czas dla ochrony wód. Zaśmiecenie plastikiem, zakwaszenie i utrata tlenu – zagrożeń dla mórz i oceanów jest aż nadto. Naukowcy ostrzegają, że te skutki działalności człowieka są już dla nich katastrofalne. W programie edukacyjnym Akwarium Gdyńskiego na styczeń: pokazanie piękna i zagrożeń podwodnego świata przez pryzmat indywidualnego zwiedzania wystały stałej, informacje o stanie środowiska naturalnego, DIY (do it yourself) w domu, czyli wiedza i zabawy plastyczne dla dzieci oraz działania z zakresu dokumentalistyki – konkurs fotograficzny „Ocean i ludzie są nierozłącznie związani”.

    KONKURS FOTOGRAFICZNY

    01.01-14.02 | „Ocean i ludzie są nierozłącznie związani”

    Podejmij wyzwanie fotograficzne!

    Poszukaj w albumach, zrób zdjęcie ad hoc… Pokaż swoimi oczami związek pomiędzy ludźmi a oceanem.

    Na zgłoszenia czekamy do 14 lutego.

    Ale nie zwlekaj! Prześlij swoje zgłoszenie na adres: konkursyakwarium@mir.gdynia.pl.

    Po zakończeniu konkursu zaprezentujemy 10 najlepszych propozycji w Wirtualnej Galerii (na stronie internetowej, na Facebooku i Instagramie Akwarium Gdyńskiego).

    Zapoznaj się z regulaminem konkursu:

    REGULAMIN KONKURSU

    ZAŁĄCZNIK 1 DO REGULAMINU

    ZAŁĄCZNIK 2 DO REGULAMINU

    WYSTAWA STAŁA

    04-17.01 | czynna w godz. 10:00-17:00

    Na czas ferii przygotowaliśmy dla naszych gości zabawę w poszukiwanie 7 zwierząt w 7 salach Akwarium Gdyńskiego. Aby wziąć udział w zabawie wystarczy pobrać z kasy krzyżówkę, znaleźć do niej wskazówki umieszczone zgodnie z kierunkiem oglądania wystawy i zwierzęta, których dotyczą zagadki. Prawidłowe odpowiedzi pozwolą zwiedzającym poznać hasło przewodnie Blue Ferii.

    DIY W FERIE

    04-15.01 | poniedziałek – piątek

    www, Facebook i Instagram

    Zadania kreatywne dla dzieci. Zrób to sam/a, to wyjątkowa forma edukacji przez działanie włączające emocje i wyobraźnię. Poznaj 10 fantastycznych zwierząt, dowiedz się kim są i jakie mają uzdolnienia!

    BLUE APEL

    04-17.01 | poniedziałek – niedziela

    Facebook i Instagram

    Popularyzacja wiedzy o morzu i nie tylko.

    W pierwszym tygodniu ferii: 7 założeń Ocean Literacy („świadomość morska”), czyli o oceanie w prostych słowach i na obrazowych przykładach.

    W drugim tygodniu ferii: 7 sal wystawy Akwarium Gdyńskiego, czyli podróż w głąb najbardziej zagrożonych środowisk wodnych.

    KLUB MŁODEGO ODKRYWCY MÓRZ

    30.01 | premiera filmu z udziałem dzieci

    Historia i czasy współczesne zamknięte w filmowej opowieści o 10-letniej działalności klubu hobbystycznego, który w 2021 roku, czyli podczas rozpoczynającej się dekady nauk o morzach i oceanach, obchodzić będzie swój jubileusz.

Przejdź do treści